سنسورهای خانه هوشمند

 PIR چیست؟                               

PIR مخفف کلمه Passive Infrared Sensor است. عبارتPassive دراین سنسوربه معنای آن است که این سنسورهیچ انرژی از خود ساطع نمی کند و فقط تششعات مادون قرمز را دریافت می کند و همچنین عبارت Infrared یا امواج فروسرخ  به عبارتی اشعه مادون قرمز در علم فیزیک به قسمی از طیف پرتوهای الکترومغناطیسی اطلاق می گردد که دامنه طول موج آنها از بالای نور سرخ مر ئی آغاز و تا امواج غیرمرئی ریزموج ی مایکروویو را دربر می گیرند.
هر فردی که در زاویه دید این سنسور حركت كند با در یافت امواج مادون قرمز ساطع شده از بدن فرد تحریک شده و فرمانی به سیستم کنترلر مرکزی ارسال میکند. به عنوان مثال در راهرو ساختمانها یا آسانسورها و.... هر فردی با باز كردن در یا ابتدای ورود سنسور عمل كرده و تمام مسیر راهرو را روشن می كند تا آن فرد از راهرو خارج شود.

نحوه عملکرد سنسور                   

سنسور اصلی یک PIR، یک قطعه فوق العاده حساس نسبت به نور مادون قرمز است که داخل یک کپسول کاملاً بسته قرار گرفته است. هر نور مادون قرمزی که به سطح سنسور بتابد در مشخصات الکتریکی سنسور تغییر ایجاد میکند. این تغییر توسط یک مدار الکترونیکی آشکار گردیده، تقویت شده و می تواند منجر به بروز یک آلارم در خروجی PIRشود . سنسور مادون قرمز فقط به دمای ناشی از بدن انسان یا حیوان خونگرم که در محدوده 8-41   mmاست عکس العمل  نشان میدهد و طول موج های دیگر انرژی مادون قرمز مربوط به چراغ ها، نور خورشید، تجهیزات گرم کننده و غیره را به منظور کاهش نویز جهت تشخیص حضور یک فرد در محدوده خود فیلتر می کند . 

تنظیمات سنسور                         

1 - قابلیت تشخیص روز و شب: کاربر می تواند با توجه به نیاز خود، نور را تنظیم کند. در صورت تنظیم روی خورشید(SUN) دستگاه قابلیت کارکرد در روز و شب را دارد و هنگامی که روی ماه (MOON) تنظیم شود، در این صورت تنها در نور کمتر از 20 lux عمل خواهد کرد.
2 - فاصله آشکار سازی : با تنظیم حساسیت می توانید فاصله مورد نیاز خود را با توجه به حالت نصب دستگاه و زاویه آن، تنظیم نمایید. حساسیت رابطه ای مستقیم با جهت حرکت دارد.
3 - تاخیر زمانی : تاخیر زمانی با توجه به نیاز قابل تنظیم است. کوتاهترین زمان قابل تنظیم می تواند حدود 10 ثانیه و بیشترین زمان 6دقیقه  9 دقیقه می باشد.

2- سنسورهای دود (Smoke Detector) :

آشکارساز دود ابزاری است که برای حس کردن و آشکارسازی دود بویژه در سیستم‌های اعلام حریق یا اطفا حریق در خانه های هوشمند بکار می‌رود. برخی از آشکارسازهای دودی که معمولاً در سیستم‌های اعلام و اطفا حریق صنعتی، تجاری و یا مکان‌های پر رفت‌وآمد مسکونی نصب می‌شود، پس از آشکارسازی دود یا آتش یک سیستم اعلام خطر یا سیستم خودکار اطفاحریق را فعال می‌کند یا سیگنال خطر را به مراکز آتش‌نشانی می‌فرستد. اما آشکارسازهای معمولی و خانگی معمولاً تنها یک زنگ خطر شنیداری یا نشانه‌های نوری دیداری از خود دستگاه آشکارساز ایجاد می‌کنند.

انواع آشکارسازهای دود        

1- آشکارساز نوری
با استفاده از یک حسگر نوری و با ارسال علایم نوری به یک گیرنده (که درون خود حسگر است) میزان تغییر و کاهش نور رسیده را اندازه گیری می‌کند و اگر تغییر آشکاری در میزان نور دریافتی مشاهده شود، آن را به حریق تعبیر می‌کند. برای فضاهای بزرگ و باز آشکارساز دود باریکه نوری مناسبتر است. آشکارسازهای نوری برای تشخیص دودهای دارای ذرات درشت نسبت به آشکارسازهای یونیزاسیون مناسب‌ترند.

2- آشکارساز یونیزاسیون:
شامل دو صفحه نزدیک به هم (الکترودها) هستند و از هوای محیط به عنوان الکترولیت استفاده می‌کنند. چنانچه تغییر ناگهانی در غلظت هوای محیط روی دهد، حسگر آن را به حریق تعبیر می‌کند. حسگرهای یونیزاسیون، حاوی مقادیر کمی مواد رادیواکتیو بوده (برای یونیزه کردن ذرات موجود در هوای اطراف الکترودها)و برای همین عمر دائمی ندارند. ماده راکتیو مورد استفاده آمریکوم ۱۴۱ می باشد. در این آشکارسازها ذرات کوچک موجود در دود موجب کاهش جریان الکتریکی درون آشکارساز می‌شود. این نوع آشکارسازها برای تشخیص دودهای دارای ذرات بسیار ریز مناسبند.

3- شیرهای برقی گاز

شیر برقی گاز با بازنشانی دستی (Manual Reset)

شیر برقی گاز بعد از شیر فرعی (شیر اصلی درون واحد) و قبل از اولین انشعاب قرار می گیرد . شیرهای برقی با دو مدل “بسته در حالت عادی” و “باز در حالت عادی” در نظر گرفته شده است. این شیرهای برقی با دریافت دستور الکتریکال، وضعیت خود را تغییر میدهند. (البته در خانه های هوشمند  این تجهیزات را می توان از طریق گوشی هوشمند خود تحت کنترل و مدیریت داشته باشید)

 شیر با وضعیت عادی ، باز (Normaly Open): 

 این شیر ها در حالت عادی باز بوده و به محض دریافت فرمان ، بوبین به حالت مغناطیسی در می آید و ضامن شیر را آزاد نموده و شیر مسیر گاز را می بندد . بعد از رفع عامل انتشار گاز ، به صورت دستی توسط بهره بردار ، شیر در مدار قرار می گیرد. بوبین در حالت عادی فاقد هر گونه جریان الکتریکی است. پس از اینکه شیربرقی گاز توسط ساکنین بصورت دستی باز شد، در این حالت باقی می ماند و برای باز ماندن نیاز به برق نیست. بنابراین براثر قطع برق، گاز واحد شما قطع نخواهد شد.

همانطور که بیان شد برای باز کردن شیربرقی لازم است در محل حضور داشته باشید و شیر را بصورت مکانیکی با دست خود باز کنید. این قابلیت به این جهت طراحی شده است که کاربر براثر اشتباه، در صورت عدم حضور در منزل، نتواند آن را باز کند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.(لازم به اشاره است شما می توانید تمام تجهیزات منزل هوشمند خود را از راه دور توسط تلفن یا تبلت کنترل کنید).

ضد انفجار(Explosiou Proof):

این شیر با مکانیسم سلونوئید عمل می کند که در خارج مسیر گاز قرار دارد و همچنین با یک جریان ضعیف لحظه ای با ولتاژ 12 ولت عمل می کند لذا به لحاظ ایمنی بسیار قوی و قابل اطمینان است.

نکات مهم در نصب به شرح ذیل می باشد :

1 – شیر بصورت عمودی و افقی می تواند نصب شود.

2 – جهت فلش بر روی شیر ، نشانگر  جهت جریان گاز می باشد .

3 - جهت جریان فلش بر روی شیر با جریان گاز باید مطابقت داشته باشد .

4 – اگر شیر برقی با سنسور حساس به لرزه استفاده شود ، شیر برقی همانند شیر حساس به زلزله عمل خواهد کرد و بعد از رگولاتور در ابتدای مسیر لوله کشی گاز ساختمان  هوشمند باید نصب گردد .

شیرهای شات آف ( shut off)

شیرهای قطع اتوماتیک جریان گاز حساس به زلزله شیرهایی شات آف هستند که در ورودی لوله کشی گاز منازل هوشمند یا در ایستگاههای گاز نصب شده و در اولین لحظات زلزله جریان گاز را به صورت کاملا خودکار قطع نموده وتا ریست شدن (فعال شدن) مجدد اجازه عبور گاز را نخواهد دادو ازآتش سوزی، انفجار یا خفگی حبس شدگان داخل ساختمان ها ی هوشمندبر اثر استنشاق گاز جلوگیری می کنند. این شیرها یا به واسطه انرژی الکتریکی تامین نیرو می گردند یا اینکه مستقل از انرژی برق بوده و به صورت مکانیکی عمل قطع را انجام می دهند. نصب این شیرها در بعضی از کشورها برای تمام مشترکان گاز شهری اجباری است. در کشور ما نیز بر اساس مبحث 17 مقررات ملی ساختمان بسیاری از ساختمان ها از جمله ساختمان های خاص و عمومی الزام به نصب این سیستم ها دارند.

4- سنسورهای تشخیص میزان شدت نور:

سنسور های تشخیص شدت نور با ارزیابی مداوم میزان روشنایی و مقایسه آن با نور محیط به ما این امکان را می دهند تا از حداکثر میزان نور محیط جهت روشنایی خانه هوشمند بهره برده شود، که این خود علارقم زیبایی  و استاندارد نمودن میزان نور برای فعالیتهای روزانه مانند مطالعه، تماشای فیلم و ... می تواند در کاهش هزینه ­های مصرف انرژی نیز موثر باشد. به عنوان مثال راهروی خانه هوشمند می تواند با استفاده از سنسورهای شدت نور و سنسور تشخیص حرکت، شدت نور مورد نیاز را در ساعات مختلف شبانه روز کنترل و میزان نور مورد نیاز را برای محیط تامین نماید.

واحد اندازه گیری نور محیط لوکس میباشد به عنوان مثال میزان شدت نور استاندارد و مناسب جهت مطالعه 400 لوکس محاسبه شده است، با قراردادن این سنسورها در فضاهای مختلف خانه و جمع آوری اطلاعات مربوط به میزان شدت نور در بخشهای مختلف خانه هوشمند و ارسال آن برای کنترل کننده مرکزی این امکان فراهم میشود که سیستم کنترل مرکزی با  پردازش این اطلاعات میزان روشنایی مورد نیاز در فضاهای مختلف را تامین کند. این روش مدیریت نورپردازی باعث به حداقل رساندن میزان مصرف انرژِی خواهد شد . 

چراغ­های تامین روشنایی فضای حیاط و باغ  نه تنها برای روشن کردن فضا مناسب است که در تامین امنیت نیز نقش مهمی دارند. تنظیم شدت نور چراغ ها با نور محیط توسط سنسور نور سنج متصل به کنترلر مرکزی این امکان را میدهد تا زمانی که خورشید کم کم غروب می کند، چراغ ها به آرامی روشن شده و با تاریک تر شدن هوا بر شدت روشنایی خود خواهند افزود همچنین این امکان وجود خواهد داشت تا در شبهای مهتابی نور چراغ­ها کم شده تا در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود.

5- سنسور نشت آب:

از جمله سنسورهایی که در خانه های هوشمند به دلیل اهمیت زمان در تشخیص به موقع شکستن لوله و نشت آبمورد استفاده قرار می گیرد، سنسور نشت مایعات است این سنسور ها در محلهای خاصی که احتمال نشت آب می رود قرار داده می شوند مانند فضای زیر ظرفشویی و یا حمام و ... در صورت وجود نشتی مایعاتی مانند آب در این محل ها سنسور تحریک شده و وضعیت ایجاد شده را به سیستم کنترل مرکزی اطلاع می دهد و کنترلر خانه هوشمند  در ابتدا جریان آب را در لوله های آن منطقه از فضای خانه قطع کرده و پیامی از طریق پیامک یا تماس تلفنی به اطلاع صاحب خانه می رساند.

6- سنسور تعیین وضعیت در و پنجره:

​ این ماژول وضعیت باز و بسته بودن درب و پنچره را کنترل می­کند. باز بودن پنجره می­تواند مانع روشن شدن سیستم سرمایشی و گرمایشی جهت هدر رفتن انرژی در خانه گردد. با نصب این سنسور برروی درب ورودی می­توان باعث روشن شدن چراغ و یا راه اندازی سناریو دیگری مانند سناریو "برگشتن به خانه" شد. علاوه بر این از این سنسور می ­توان برای شناسایی و آگاه کردن از نفوذ بیگانگان به خانه هوشمند با به صدا در آوردن زنگ خطر استفاده نمود. تمام اینها تنها بخشی از امکانات این ماژول مفید می ­باشند.

7-کلید محافظ جان :💣

ما در کنترل جامع قدرت خانه هوشمند هیراد تلاش میکنیم تمامی ملاحظات امنیتی را بررسی و مد نظر قرار دهیم از جمله این موارد استفاده از کلیدهای محافظ جان در باکس کنترل جامع میباشد که لطف بزرگ این تجهیزات، جلوگیری از برق گرفتگی در تمام منزل خواهد بود.در ادامه به منظور آشنایی بیشتر دوستان همراه، مطالبی را در خصوص کلیدهای محافظ جان  قرار دادیم :

کلید محافظ جان که با RCCB یا RCD نیز شناخته می‌شود، نوعی کلید است که با مقایسه جریان سیم‌های رفت و برگشت، در صورتی که اختلافی بین جریان رفت و برگشت وجود داشته باشد مدار را قطع می‌کند. این دستگاه جریان‌های نشتی کوچکی را که توسط فیوز شناسایی نمی‌شوند اما می‌توانند زمینه‌ساز آتش‌سوزی یا برق‌گرفتگی شوند شناسایی و مدار را در چند دهم یا صدم ثانیه قطع کند.

جریان نشتی ممکن است از راه بدن فردی که با زمین تماس دارد و تصادفاً دستش با قسمت برقدار مدار تماس پیداکرده است به وجود آید، کلیدهای محافظ جان به گونه‌ای طراحی می‌شوند که پیش از آسیب‌رسیدن به فرد مدار را قطع می‌کنند. این کلیدها برای قطع مدار در برابر اضافه‌بار و اتصال‌کوتاه طراحی نشده‌اند.